In 2017 maakte ik in het noordwesten van de Verenigde Staten een totale zonsverduistering mee. Het maakte diepe indruk. Lees hier mijn verslag.
Een vader doet deze ochtend zijn uiterste best. Terwijl hij op het dak van zijn grote Amerikaanse camper staat schreeuwt hij naar beneden. Zijn dochter, in de camper, is lastig te overtuigen om naar buiten te komen.
Binnen is er vermoedelijk een wereld van vermaak, en het meisje van hooguit vijf jaar is zich niet bewust van het natuurspektakel buiten. In een laatste poging roept hij: ‘Ik beloof het, je zult je iets herinneren!’
Samen met duizenden enthousiastelingen sta ik al twee dagen op een geïmproviseerde camping – een droog veld met wat chemische toiletten. We staan pal naast de landingsbaan van het vliegveld van Madras, een klein stadje in het hartje van Oregon. Normaal gesproken kom je hier niet tijdens een reis door Amerika, maar het is een van de hotspots voor het zien van The Great American Eclips, een totale zonsverduistering die op 21 augustus 2017 dwars over de Verenigde Staten trekt.
De maan schuift over een kwartier compleet voor de zon, en bedekt door een kosmisch toeval precies het oppervlak van de zon (de zon is ongeveer 400 keer groter dan de maan, maar staat ook 400 keer verder weg). Nu al is met een speciale eclipsbril de sikkel van de half bedekte zon te zien. Het licht is raar, alsof de zon is vervangen door een felle lamp, de wind is gaan liggen en het is merkbaar kouder aan het worden.
Een zonsverduistering gaat razendsnel. Hoewel de maan er pakweg een uur over doet om over de zon heen te kruipen, duurt het moment van ‘totaliteit’ iets meer dan twee minuten. De spanning stijgt als het zonnesikkeltje steeds dunner wordt. We zitten met z’n allen in een schemering die versneld wordt afgespeeld. Opwinding maakt zich meester van de menigte. Het meisje staat inmiddels naast haar vader op de camper.
Brandende ring
Het is niet écht nacht. De maan staat inmiddels precies voor de zon, en we zitten in een een diepe schemering. De aller helderste sterren en de planeet Venus laten zich weer zien. Maar wat absoluut de show steelt aan deze ‘nachthemel’ zijn de zon en de maan, die samen een brandende ring zijn. Typisch gevalletje ‘je had erbij moeten zijn’. Weinig foto’s, video’s of beschrijvingen die ik van te voren zag konden me voorbereiden op dit spektakel.
Met een verrekijker (die je tijdens de twee minuten totale verduistering zonder filter kan gebruiken) zijn zelfs uitbarstingen aan de rand van de zon te zien. Onbewogen sieren ze de rand van de maan: deze vlammen zijn in werkelijkheid vele malen groter dan de aarde. Ook zie ik de planeet Mercurius die als een stipje vlak achter de zon schuilt en zich over een minuut weer verstopt in de felle zonneschijn.
Het is voorbij voordat ik er erg in heb. Het totale gedeelte van een zonsverduistering duurt korter dan een radiohit. Maar wát een hit. Op het moment dat de zon achter de maan vandaan komt lijkt iemand op de lichtknop te drukken. Accuut is het een stuk lichter, de schemer lost razendsnel op. Binnen enkele minuten wint de zon aan kracht en wordt het al weer warmer. In het uur daarna schuift de maan helemaal van de zon af. De mensen staan tegen die tijd al massaal in de file voor de uitgang.
Er zijn nog zoveel dingen die ik deze eclips niet heb gezien. Het ‘parelsnoer van Baily’ (zon licht dat tussen de bergen op de maan valt) en de ‘diamanten ring’ vlak voor of na totaliteit. Of de schaduw van de maan die met duizenden kilometers per uur de aarde schiet. Maar de vader had gelijk. Ík ga dit moment voor de rest van mij leven herinneren, en ik vermoed zijn dochter ook.
Dit bericht verscheen eerder op het blog Wetenschepper.
0 reacties